Adana, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış köklü bir şehirdir. Antik dönemlerden Osmanlı’ya kadar uzanan geniş bir tarih yelpazesine sahiptir. Şehirdeki tarihi yapılar, mimari özellikleriyle geçmişin izlerini günümüze taşımaktadır.
Arkeolojik kalıntılar, taş işçiliği örnekleri ve dini yapılar, ziyaretçilere kültürel bir yolculuktur. Şehrin çeşitli bölgelerinde yer alan bu alanlar, ziyaretçilere hem görsel hem de tarihsel anlamda zenginliklik taşımaktadır. Adana'da gezilmesi gereken birçok tarihi yer vardır.
1. Taşköprü
Adana Taşköprü, Seyhan Nehri üzerinde bulunan ve şehrin en önemli tarihi yapılarından biri olan bir taş köprüdür. Roma İmparatoru Hadrianus döneminde (MS 117-138) inşa edilmiş olup, yaklaşık 2 bin yıldır ayakta kalmayı başarmıştır. 21 kemerli yapısıyla dikkat çeken köprü, 310 metre uzunluğunda ve 13 metre yüksekliğindedir. Antik dönemde, doğu ile batıyı birbirine bağlayan önemli bir ticaret yolu üzerinde yer alıyordu.
Bizans ve Osmanlı dönemlerinde çeşitli onarımlar gören Taşköprü, Adana'nın simgesel yapılarından biridir. Eskiden araç trafiğine açık olan köprü, günümüzde sadece yaya trafiğine hizmet vermektedir. Tarihi dokusu ve mimarisiyle ziyaretçilerin ilgisini çeker. Özellikle akşam ışıklandırmasıyla büyüleyici bir görünüm kazanan köprü, Adana'nın geçmişine ışık tutan önemli bir mirastır.
Şehrin kültürel kimliğinin bir parçası olan Taşköprü, hem yerel halk hem de turistler için vazgeçilmez bir duraktır. Tarih, mimari ve doğanın buluştuğu bu yapı, Adana'nın geçmiş ve gelecek arasındaki köprüsüdür.
2. Adana Yılan Kalesi
Adana’nın Ceyhan ilçesine bağlı Kurtkulağı mevkiinde bulunan Yılan Kalesi, halk arasında Şeytan Kalesi olarak da bilinir. Orta Çağ’da inşa edilen bu stratejik kale, Çukurova’nın hakim noktalarından birine konumlanmıştır. Adını, efsanelerde anlatılan yılan figürlerinden veya sarp yapısından aldığı düşünülmektedir.
Kale, Haçlı Seferleri döneminde önemli bir savunma noktası olarak kullanılmış, daha sonra Memlükler ve Osmanlılar tarafından kontrol edilmiştir. Kayalık bir tepe üzerine kurulu olan yapı, dar ve dolambaçlı merdivenlerle çıkılan heybetli bir görünüme sahiptir. Surları ve burçlarıyla dikkat çeken kale, bölgenin tarihi dokusunu yansıtır.
Günümüzde harabe halinde olsa da ziyaretçilerin ilgisini çeker. Özellikle tarih ve trekking meraklıları için popüler bir rotadır. Kale manzarasıyla da etkileyici bir deneyim yaşatır. Adana’nın az bilinen ancak görülmesi gereken tarihi noktalarından biridir.
3. Adana Ulu Cami
Adana'nın en önemli tarihî ve dinî yapılarından biri olan Ulu Cami, Ramazanoğlu Camii olarak da bilinir. 16. yüzyılda (1541) Ramazanoğlu Beyliği döneminde Piri Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Mimarisiyle Selçuklu, Memlük ve Osmanlı üsluplarının izlerini taşıyan cami, şehrin simgesel yapılarından biridir.
Kesme taş ve siyah-beyaz mermer kullanılarak inşa edilen cami, anıtsal bir görünüme sahiptir. İki minaresi bulunan yapının batıdaki minaresi kırmızı tuğla işçiliğiyle dikkat çeker. Caminin içi, kalem işi süslemeler ve hat sanatı örnekleriyle bezenmiştir. Ayrıca avlusunda Ramazanoğlu Türbesi yer alır.
Tarih boyunca birçok kez restore edilen Ulu Cami, günümüzde de ibadete açıktır. Adana’nın en eski camilerinden biri olan bu yapı, hem mimarisi hem de tarihî dokusuyla ziyaretçileri kendine hayran bırakır. Şehir merkezindeki konumuyla kolayca ulaşılabilir ve mutlaka görülmesi gereken bir mirastır.
4. Büyük Saat Kulesi
Adana'nın simgesel yapılarından biri olan Büyük Saat Kulesi, Türkiye'nin en yüksek saat kulelerinden biridir. 1882 yılında Adana Valisi Ziya Paşa döneminde inşa edilmiş ve yapımı 1881-1882 yılları arasında tamamlanmıştır. Mimarı Krikor Ağa Bilezikçiyan olan kule, 32 metre yüksekliğiyle şehrin siluetine hakimdir.
Osmanlı döneminin karakteristik taş işçiliğiyle yapılan kule, kesme taş ve tuğla karışımından oluşur. Beş katlı yapısı ve daralan mimarisiyle dikkat çeker. Saat mekanizması, dönemin Fransa'sından özel olarak getirtilmiştir.
Büyük Saat, Adana'nın tarihi çarşısının kalbinde yer alır ve şehrin ticari hayatında önemli bir yere sahiptir. Günümüzde hem bir buluşma noktası hem de turistlerin ilgi odağıdır. Işıklandırıldığı gecelerde görkemli bir görünüm kazanan kule, Adana'nın geçmiş ve bugün arasındaki köprüsüdür.
5. Varda Köprüsü
Adana'nın Karaisalı ilçesinde bulunan Varda Köprüsü, halk arasında Alman Köprüsü olarak da bilinir. 1900'lü yılların başında Alman mühendisler tarafından inşa edilen köprü, Bağdat Demiryolu Projesi kapsamında yapılmıştır. 172 metre uzunluğunda ve 99 metre yüksekliğindeki bu görkemli yapı, Koca Köprü olarak da anılır.
Köprünün en dikkat çekici özelliği, kayalıklar üzerinde yükselen kemerli taş mimarisidir. Dönemin mühendislik harikalarından biri kabul edilen yapı, zorlu coğrafyaya rağmen sağlamlığıyla ünlüdür. Öyle ki, I. Dünya Savaşı'nda İngiliz uçaklarının bombalarına direnmiş ve günümüze kadar ayakta kalmayı başarmıştır.
Varda Köprüsü, James Bond filmi "Skyfall"da sahnelere konu olmuş ve uluslararası ün kazanmıştır. Bugün hem tarih meraklılarının hem de fotoğraf tutkunlarının uğrak noktasıdır. Adana'nın en etkileyici mimari yapılarından biri olan köprü, doğayla iç içe eşsiz bir manzara sergilemektedir.
6. Adana Anavarza Antik Kenti
Adana'nın Kozan ilçesine bağlı Dilekkaya Köyü sınırlarında yer alan Anavarza Antik Kenti, Çukurova'nın ortasında yükselen 200 metrelik bir kaya üzerine kuruludur. Tarihi MÖ 19. yüzyıla uzanan kent, Roma, Bizans, Ermeni ve Memlük gibi medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. "Yenilmez Şehir" anlamına gelen adını Farsça Nezarba'dan alır. Roma İmparatoru Septimius Severus döneminde (MS 2. yüzyıl) metropol unvanı alan Anavarza, 34 metre genişliğinde ve 2.700 metre uzunluğundaki çift şeritli sütunlu caddesi ile antik dünyanın en büyük yol ağına sahipti.
Kentte üç kemerli zafer takı (Ala Kapı), tiyatro, stadyum, su kemerleri ve Orta Çağ kalesi gibi yapılar bulunur. Ayrıca, MS 3. yüzyıla ait deniz tanrıçası Thetys mozaiği ve dünyaca ünlü farmakolog Dioskurides'in doğum yeri olarak tıp tarihinde önemli bir yere sahiptir. 525 ve 561 yıllarındaki depremlerle zarar gören kent, 2014'te UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınmıştır. Günümüzde kazı çalışmaları devam eden Anavarza, ziyaretçilere Çukurova manzarası eşliğinde tarihi bir yolculuk yaptırmaktadır
7. Adana Misis Antik Kenti ve Mozaik Müzesi
Adana'nın Yüreğir ilçesinde, Ceyhan Nehri kıyısında yer alan Misis Antik Kenti, tarihi MÖ 4. yüzyıla kadar uzanan önemli bir yerleşim merkezidir. Hitit, Asur, Roma, Bizans ve Osmanlı gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Antik kentin en dikkat çeken yapıları arasında 4. yüzyıla ait bazilika tipindeki kilisenin taban mozaikleri bulunur. Misis Mozaik Müzesi, bu antik kentin sınırları içinde yer alır ve 1959 yılında kurulmuştur. Müzede, Nuh'un Tufanını tasvir eden eşsiz mozaikler sergilenmektedir. Bu mozaikler, 4. yüzyıl Bizans dönemine ait olup, renkli taşlarla işlenmiş mitolojik ve dini sahneleriyle ünlüdür.
Antik kentte ayrıca Misis Köprüsü (Roma dönemi) ve kervansaray kalıntıları gibi tarihi yapılar da bulunmaktadır. Misis, İpek Yolu'nun önemli duraklarından biri olarak tarihte önemli bir rol oynamıştır. Günümüzde ziyaretçilere açık olan Misis Antik Kenti ve Mozaik Müzesi, Adana'nın tarih ve kültür mirasını keşfetmek isteyenler için büyüleyici bir duraktır.
8. Adana Kozan Kalesi (Sis Kalesi)
Adana'nın Kozan ilçesinde bulunan Kozan Kalesi, Orta Çağ'dan günümüze ulaşan etkileyici bir savunma yapısıdır. Sis Kalesi olarak da bilinen bu yapı, Kilikya Ermeni Krallığı'nın başkenti Sis'in önemli bir simgesiydi. Kale, 12. yüzyılda inşa edilmiş olup Bizans, Haçlı, Ermeni ve Osmanlı dönemlerinde stratejik bir rol oynamıştır.
Deniz seviyesinden 450 metre yükseklikteki sarp bir tepeye kurulu olan kale, muhteşem Çukurova manzarası sergiler. Surları, burçları ve sarnıçlarıyla dikkat çeken yapı, tipik Orta Çağ kale mimarisini yansıtır. Özellikle Ermeni Krallığı döneminde önemli bir dini merkez haline gelmiş, kiliseler ve idari yapılarla donatılmıştır.
Osmanlı döneminde de kullanılan kale, günümüzde kısmen ayakta kalmayı başarmıştır. Ziyaretçiler, tarihi dokusunu hissederek kaleye tırmanabilir ve bölgenin panoramik görüntüsünü seyredebilir. Kozan Kalesi, Adana'nın az bilinen ancak keşfedilmeyi bekleyen tarihi hazinelerinden biridir.
